Rada Ministrów podczas posiedzenia w dniu 27.10.2015 r. przyjęła projekt ustawy Prawo zamówień publicznych, przedłożony przez prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Nowy projekt Prawa zamówień publicznych ma zapewnić większą przejrzystość regulacji, ułatwić i uprościć procedury oraz zagwarantować spójność wewnętrzną przygotowanych rozwiązań poprzez wprowadzenie jednakowej terminologii. Nowe Prawo zamówień publicznych wdraża przepisy dwóch dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady: 2014/24/UE i 2014/25/UE.

Najważniejsze regulacje:

Uproszczenie i uelastycznienie procedur w zamówieniach publicznych. Nowe rozwiązania będą korzystne zarówno dla zamawiających, jak i wykonawców – dotyczy to szczególnie małych i średnich przedsiębiorców, poprzez m.in.:

• lepsze wykorzystanie negocjacji jako sposobu doprecyzowania warunków umów z wykonawcami w celu uzyskania usługi najlepiej odpowiadającej potrzebom zamawiającego,
• skrócenie minimalnych terminów w procedurach udzielania zamówień,
• zmniejszenie obowiązków formalnych na etapie ubiegania się o udzielenie zamówienia. Wykonawca będzie przedstawiał oświadczenie o spełnianiu warunków w formie jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia, który ma potwierdzać m.in. dopełnianie kryterium kwalifikacji (czy braku podstaw do wykluczenia wykonawcy) oraz kryteriów selekcji także w odniesieniu do podmiotów trzecich i podwykonawców. Zakazane będzie żądanie dokumentów wyłącznie od wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza oraz żądanie dokumentów, którymi zamawiający dysponuje lub które może pobrać z ogólnie dostępnych i bezpłatnych baz danych wyłącznie od wykonawcy,
• fakultatywność wadium i terminu związania ofertą,
• zlikwidowanie obowiązków zamawiających dotyczących przesyłania do prezesa UZP zawiadomień o: wszczęciu postępowania w trybie negocjacji bez ogłoszenia, zawarciu umowy ramowej lub ustanowieniu dynamicznego systemu zakupów na okres dłuższy niż 4 lata,
• otwarcie katalogu przesłanek unieważnienia postępowania.

Elektronizację zamówień publicznych, która polega na:

• obowiązkowej komunikacji elektronicznej między wykonawcą a zamawiającym,
• przy składaniu ofert i wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu obowiązku stosowanie profilu nabywcy, stanowiącego rozwiązanie techniczne umożliwiające realizację udzielenia zamówienia publicznego, w tym sporządzanie dokumentów elektronicznych, ich udostępnianie, przekazywanie i przechowywanie,
• stworzeniu elektronicznej platformy zamówień publicznych e-Zamówienia, na której będzie znajdował się Biuletyn Zamówień, profil nabywcy oraz aukcje elektroniczne – zwiększy to dostępność oraz przejrzystość realizowanych procesów z jednoczesnym zapewnieniem bezpieczeństwa danych,
• uproszczeniu obowiązków związanych ze sprawozdawczością.

Promowanie i realne wykorzystywanie pozaekonomicznych celów zamówień publicznych, takich jak: ochrona środowiska, integracja społeczna czy wspieranie innowacyjności, w tym:

• nacisk na wybór oferty najkorzystniejszej ekonomicznie (niekoniecznie oferty najtańszej), czyli oferty opartej nie tylko na efektywności kosztowej, ale uwzględniającej również inne aspekty, czyli kryteria jakościowe, społeczne, środowiskowe i innowacyjne, poprzez:

1)             uwzględnienie w kryteriach oceny ofert relacji jakości do ceny lub kosztu,

2)             dopuszczalności stosowania kryteriów dotyczących organizacji, kwalifikacji i doświadczenia osób wyznaczonych do realizacji danego zamówienia, jeżeli te wymagania mogą mieć znaczący wpływ na poziom wykonania zamówienia publicznego,

3)             wykorzystanie w ramach kryterium kosztu podejścia opartego na efektywności kosztowej, takiego jak rachunek kosztów cyklu życia,

4)             wprowadzenie zasady, że zastosowanie wyłącznie kryterium ceny jest dopuszczalne, jeżeli przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny i ma ustalone standardy jakościowe.

• użycie przyjaznych dla środowiska sposobów produkcji, itp.,
• ustanowienie trybu partnerstwa innowacyjnego, które ma dotyczyć nabywania produktów i usług, które nie są jeszcze dostępne na rynku,
• promowanie zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz defaworyzowanych poprzez obniżenie warunku poziomu zatrudniania tych osób z 50 proc. do 30 proc.

Zapewnienie lepszego dostępu do rynku małym i średnim przedsiębiorcom poprzez:

• zachęcanie zamawiających do zawierania kilku mniejszych umów (udzielania zamówień w częściach, o które łatwiej będzie się ubiegać MŚP),
• ograniczenia żądania spełniania wygórowanych warunków udziału w postępowaniu w zakresie zdolności ekonomicznej (średni roczny obrót – maksymalnie dwukrotność szacunkowej wartości zamówienia).

Uproszczenie procedur przy udzielaniu zamówień społecznych oraz niektórych innych usług np. prawnych, hotelarskich, gastronomicznych, kulturalnych, zdrowotnych itp. poprzez:

• podwyższenie progu kwotowego, od którego istnieje obowiązek przestrzegania przepisów ustawy,
• umożliwienie zastosowania kryteriów jakościowych, takich jak: dostępność, ciągłość i trwałość oferowanych kluczowych usług,
• umożliwienie określenia własnej procedury udzielenia zamówienia składającej się co najmniej z obowiązku odpowiedniego upublicznienia informacji o wszczęciu postępowania i zawarcia umowy oraz przestrzegania zasad równego traktowania.

Uwzględnienie w zamówieniach publicznych zagadnień związanych z przestrzeganiem prawa pracy, prawa ochrony środowiska oraz zabezpieczenia społecznego poprzez przewidzenie przesłanek wykluczenia wykonawcy:

• warunkiem jest, by zamawiający był w stanie wykazać to za pomocą dowolnych środków dowodowych. Ww. kwestie powinny być również uwzględniane w ramach badania rażąco niskiej oferty (zgodność badanej oferty z przepisami prawa pracy obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie publiczne, w szczególności z przepisami o minimalnym wynagrodzeniu oraz z przepisami o zabezpieczeniu społecznym i prawa ochrony środowiska),
• przewidywanie stosowanych klauzul realizacji umowy o zamówienie publiczne przez wykonawców i podwykonawców w zakresie przestrzegania ww. przepisów prawa, jak również zawiadamianie właściwych organów (inspekcji pracy, inspekcji ochrony środowiska i ZUS) o stwierdzonych lub podejrzewanych naruszeniach ww. przepisów.

Zapewnienie realnego udziału podmiotów trzecich, na których zasoby powołuje się wykonawca poprzez wprowadzenie norm dotyczących:

1        konieczności realizacji robót budowlanych lub usług przez podmioty trzecie, na których wykształcenie, kwalifikacje zawodowe lub doświadczenie wykonawca powołał się w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego,

2        możliwości wymagania od wykonawcy i podmiotów trzecich odpowiedzialności solidarnej w przypadku polegania przez wykonawcę na zdolnościach podmiotów trzecich jeśli chodzi o ich sytuację ekonomiczną lub finansową,

3        weryfikacji w stosunku do podmiotów trzecich kryteriów kwalifikacji, kryteriów selekcji i braku podstaw do wykluczenia.

Zwiększenie pewności prawnej w zakresie dopuszczalnej modyfikacji umowy poprzez wdrożenie wszystkich przesłanek dopuszczalności zmiany umowy wynikającej z orzecznictwa TSUE i postanowień unijnych, co powinno służyć większej elastyczności i dostosowaniu do zmiennych okoliczności faktycznych i prawnych realizacji zamówień publicznych.

Zmiany systemu kontroli zamówień publicznych, które zmierzają do objęcia kontrolą możliwie wszystkich czynności podejmowanych przez zamawiającego objętych regulacjami ustawy (przed wszczęciem, po wszczęciu postępowania, po zawarciu umowy), nie zaś tylko czynności podejmowanych pomiędzy wszczęciem postępowania a wyborem oferty. Umożliwienia prowadzenia przez prezesa UZP kontroli planowych, zamiast wyłącznie kontroli uprzednich i kontroli na wniosek podmiotów zewnętrznych.

Zmiany w zakresie kompetencji i zadań wykonywanych przez prezesa UZP, do którego należeć będzie m.in.: przeprowadzanie kontroli, opracowywanie i upowszechnianie wzorcowych dokumentów oraz informacji i wytycznych dotyczących stosowania prawa zamówień publicznych, a także upowszechnianie orzecznictwa Izby, sądów oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, utrzymywanie platformy e-Zamówienia, nakładanie kar pieniężnych, występowanie z pozwem o unieważnienie umowy.

źródło: KPPO