Choć to się może wydawać nieprawdopodobne, ale jeszcze niedawno prawa i możliwości społeczne dla kobiet były znacznie mniejsze niż obecnie. Czasem trudno w to uwierzyć:

1. Powszechne prawa wyborcze – Pierwszym krajem, który przyznał kobietom powszechne prawo wyborcze, była w 1893 r. Nowa Zelandia. W Szwajcarii kobiety prawa wyborcze na równi z mężczyznami dostały dopiero w latach ‘70. Kobiety wciąż nie mają praw wyborczych w Brunei, zaś w Libanie prawo uczestnictwa w wyborach mają wyłącznie kobiety legitymujące się określonym wykształceniem (w przypadku mężczyzn ta zasada nie obowiązuje).

2. Zajmowanie wysokich stanowisk państwowych – pierwszą kobietą wybraną na stanowisko prezydenta w demokratycznych wyborach była Vigidis Finnbogodottir, która w 1980 r. została prezydentem Islandii. Pierwszą kobietą na świecie na stanowisku premiera była Sirimavo Bandaranaike ze Sri Lanki.

3. Wstęp na uniwersytety – w wydanym w 1929 r. „Własnym pokoju” Virginia Woolf, w którym wspomina, że wstęp do biblioteki uniwersyteckiej kobiety miały tylko w towarzystwie profesora mężczyzny lub z listem polecającym od niego. Pierwszą kobietą w historii, która uzyskała dyplom ukończenia studiów wyższych i tytuł zawodowy licencjata (bachelor’s degree), była Amerykanka Catherine Brewer w 1840 r. (dlatego argumenty, że jest w historii więcej mężczyzn naukowców jest niesprawiedliwy – wcześniej kobietom nie dawano na to szans!).

4. Nie miały dostępu do antykoncepcji – może wydawać dziwne, ale w Polsce dopiero w 1969 r. pierwsze polskie pigułki antykoncepcyjne zaczęły produkować Jeleniogórskie Zakłady Farmaceutyczne Polfa. W tym samym czasie w krajach Zachodu była to najpopularniejszy środek antykoncepcyjny.

5. Nie mogły wykonywać zawodów prawniczych – rzekomo z powodu zbyt dużej wrażliwości, aby wysłuchiwać drastycznych szczegółów w czasie rozpraw. Pierwsza Polką, która dostąpiła godności sędziowskich była Wanda Grabińska w marcu 1929 r. W 1937 r. w Polsce na stanowisku sędziowskim pracowało 7 kobiet, a 1 kobieta była prokuratorką. W USA do 1973 r. jeszcze w niektórych stanach obowiązywał zakaz pełnienia przez kobiety funkcji sędziowskich.

6. Nie mogły wiązać się z cudzoziemcami - w 20-leciu międzywojennym zgodnie z ustawą o obywatelstwie państwa polskiego z 1920 r. kobiety traciły polskie obywatelstwo, gdy zawierały związek małżeński z obywatelem innego państwa. Dla wielu kobiet oznaczało to utratę możliwości wykonywania zawodów, które wymagały posiadania polskiego obywatelstwa (np. zawód lekarki). Co ciekawe mężczyzna poślubiający cudzoziemkę nie tracił polskiego obywatelstwa, a jego żona nabywała polskie obywatelstwo.

7. Nie miały żadnych praw w małżeństwie – dopiero od 1921 r. Polki przestały być zobligowane prawnie do posłuszeństwa mężowi, mogły podejmować działania prawne niezależnie od woli męża, mogły świadczyć przy sporządzaniu testamentu, miały prawo do rozporządzania własnym majątkiem, o ile nie był on pod zarządem męża (na mocy ustawy lub umowy).

8. Nie mogły posiadać własnego majątku – prawo do posiadania własnych pieniędzy otrzymały (ale jedynie zamężne kobiety) jako pierwsze na świecie w 1882 r. Angielki. W Polsce tradycja posiadania odrębnych majątków w małżeństwie ma niespełna 70 lat. Od 1946 r. kobieta miała prawo do posiadania odrębnego majątku, własnego konta w banku.

9. Nie mogły uczestniczyć w olimpiadach sportowych – kobiety po raz pierwszy dopuszczono do zawodów lekkoatletycznych na igrzyskach olimpijskich w Amsterdamie (1928). Pierwszą polską olimpijką była Wanda Dubieńska.

źródło: polityka.pl