80 lat temu, 11–12 lipca 1943 r., Ukraińska Powstańcza Armia (UPA) dokonała ludobójstwa na Polakach. O niewyobrażalnej tragedii, jej sprawcach i ofiarach, trzeba pamiętać, potrzebne jest jednak także i pojednanie.

1 lipca 1943 r. ukraińscy nacjonaliści zaatakowali Polaków w 99 miejscowościach przedwojennego województwa wołyńskiego na Kresach, zajętych już wówczas przez niemiecką III Rzeszę. Dla upamiętnienia tego dnia, nazywanego krwawą niedzielą, co roku obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa, którego ukraińscy nacjonaliści dokonali na obywatelach II RP.

80 lat temu, 11–12 lipca 1943 r., Ukraińska Powstańcza Armia (UPA) dokonała skoordynowanego ataku na polskich mieszkańców w powiatach włodzimierskim, horochowskim, kowelskim i łuckim. Wykorzystano fakt, że w niedzielę 11 lipca ludzie gromadzili się w kościołach. Doszło do mordów w świątyniach m.in. w Porycku (dziś Pawliwka) i Kisielinie. Ok. 50 kościołów katolickich na Wołyniu zostało spalonych i zburzonych. Zbrodnie na Polakach dokonywane były niejednokrotnie z niebywałym okrucieństwem. „Krwawa niedziela” jest uważana za kulminację trwających od początku 1943 r. morderstw i wypędzania Polaków z ich domów na Wołyniu i w Galicji Wschodniej w latach 1943–45, w wyniku których – według szacunków polskich historyków – 40–60 tys. Polaków zginęło na Wołyniu, 20–40 tys. – w Galicji Wschodniej, a co najmniej 4 tys. na ziemiach znajdujących się obecnie w granicach Polski. Setki tysięcy Polaków w obawie przed terrorem lub w jego efekcie opuściły swoje domy, uciekając do centralnej Polski. Sprawcami Zbrodni Wołyńskiej były Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) – frakcja Stepana Bandery, podporządkowana jej Ukraińska Powstańcza Armia i ludność ukraińska uczestnicząca w mordach polskich sąsiadów. OUN – UPA nazywała swoje działania „antypolską akcją”.

Święto zostało ustanowione 22 lipca 2016 r. uchwałą Sejmu. Oddano w niej hołd ofiarom mordów – Polakom, Żydom, Ormianom, Czechom i przedstawicielom innych mniejszości narodowych – dokonywanych w latach 1943–45 przez ukraińskich nacjonalistów z szeregów OUN, UPA, SS-Galizien i innych formacji. W uchwale wyrażono też wdzięczność wobec tzw. sprawiedliwych Ukraińców, którzy odmawiali udziału w mordach i ratowali Polaków.