Reguła wydatkowa. Tak, tak, ta reguła, która miała zabezpieczać polskie finanse publiczna, a którą podeptał PiS. Teraz Senat przyjął ustawę, która ją przywraca i naprawia. Tu moje wystąpienie w tej sprawie.

Projekt ustawy o zmianie Stabilizującej Reguły Wydatkowej (SRW) uwzględnia nie tylko nowe wymogi unijne, ale również wnioski pokontrolne Najwyższej Izby Kontroli. Jedną z kluczowych zmian jest rozszerzenie zakresu SRW o 90 jednostek sektora finansów publicznych. Obejmuje to m.in. agencje wykonawcze, instytucje gospodarki budżetowej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz państwowe osoby prawne. Istotne jest, że rozszerzenie ma charakter uniwersalny. Oznacza to, że SRW obejmie wszystkie jednostki o określonej formie organizacyjno-prawnej, a nie tylko te wymienione imiennie. Podobny mechanizm funkcjonuje już w przypadku funduszy Banku Gospodarstwa Krajowego oraz państwowych funduszy celowych. Celem tej zmiany jest objęcie SRW szerszego grona podmiotów, co ma na celu zwiększenie kontroli nad wydatkami publicznymi i poprawę dyscypliny fiskalnej.

Ustawą z dnia 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw do polskiego systemu prawnego wprowadzono stabilizującą regułę wydatkową, która stanowiła implementację dyrektywy Rady 2011/85/UE. w sprawie wymogów dla ram budżetowych państw członkowskich. W dniu 30 kwietnia 2024 r. wszedł w życie pakiet aktów prawnych reformujących unijne ramy zarządzania gospodarczego. Reforma zarządzania gospodarczego w Unii Europejskiej zmodyfikowała wymagania dotyczące reguł fiskalnych. W efekcie wprowadzenia nowych regulacji na szczeblu Unii Europejskiej zachodzi potrzeba dostosowania stabilizującej reguły wydatkowej do wymogów i rozwiązań wynikających z prawa UE. Tym samym konieczne jest dostosowanie reguły, zawartej w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych do unijnych reguł fiskalnych.

Zaproponowane w projekcie zmiany, podobnie jak poprzednie zmiany ustawy o finansach publicznych dotyczące stabilizującej reguły wydatkowej, mają na celu zwiększenie efektywności istniejącej reguły numerycznej, co służy prawidłowej realizacji celów dyrektywy Rady 2011/85/UE z dnia 8 listopada 2011 r. w sprawie wymogów dla ram budżetowych państw członkowskich, która została wdrożona do polskiego systemu prawnego w roku 2013 ustawą z dnia 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw.

Jedną z najważniejszych zmian w reformie stabilizującej reguły wydatkowej jest zastąpienie wskaźnika inflacji CPI deflatorem PKB. Deflator PKB charakteryzuje się większą stabilnością niż inflacja CPI, co pozwala na lepsze przewidywanie wydatków i unikanie gwałtownych wahań, obejmuje szerszy zakres dóbr i usług niż inflacja CPI, dając bardziej kompleksowy obraz sytuacji gospodarczej kraj, a także umożliwia skorygowanie błędów w prognozowaniu inflacji z przeszłości, zapewniając większą precyzję obliczeń SRW.